بخشی از کتاب تعقل اجتماعی:
جلوه ابراهیمی در قیادت و رهبری امتها
و [یاد کن] هنگامى را که ابراهیم گفت: «پروردگارا، این شهر را ایمن گردان، و مرا و فرزندانم را از پرستیدن بتان دور دار. پروردگارا، آنها بسیارى از مردم را گمراه کردند. پس هر که از من پیروى کند، بى گمان، او از من است، و هر که مرا نافرمانى کند، به یقین، تو آمرزنده و مهربانى. پروردگارا، من [یکى از] فرزندانم را در درّهاى بىکشت، نزد خانه محترم تو، سکونت دادم. پروردگارا، تا نماز را به پا دارند، پس دلهاى برخى از مردم را به سوى آنان گرایش ده و آنان را از محصولات [مورد نیازشان] روزى ده، باشد که سپاسگزارى کنند. پروردگارا، بىگمان تو آنچه را که پنهان مىداریم و آنچه را که آشکار مىسازیم مىدانى، و چیزى در زمین و در آسمان بر خدا پوشیده نمىماند. سپاس خداى را که با وجود سالخوردگى، اسماعیل و اسحاق را به من بخشید. به راستى پروردگار من شنونده دعاست. پروردگارا، مرا برپادارنده نماز قرار ده، و از فرزندان من نیز. پروردگارا، و دعاى مرا بپذیر. پروردگارا، روزى که حساب برپا مىشود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى.» تماشای ابراهیم نیازمند هیچ تصویر متحرک و ثابتی نیست؛ مگر نه اینکه تماشای خدای ابراهیم ع جز با نظاره در آثار صنع و تدبیرش میسّر نیست؟ و مگر نه اینکه تماشا کردن، بینایی میخواهد نه چشم؟ پس ابراهیم ع را باید با بینایی دید. و باید او را در مناسکی که پایه‌هایش را خود بالا آورد، تماشا کرد. رهبری که خانه‌ای در بیابانی بنا می‌کند، زعیمی که هزاران سال قبل تدبیری کرده است، باغبانی که نسلها قبل شجره طیبه‌ای را غرس کرده است، و اکنون از پس همه قرون و تا قرن‌های آتی، پیروانش هر روز با شکوه‌تر و پرشورتر از گذشته، از سازماندهی و قیادت او بهره‌مند می‌شوند. قیادت ابراهیمی، مدیریت قلب‌هاست و ابراهیم ع فرماندهی قلب‌های متوجه به توحید را رهبری می‌کند؛ در حالی که سر رشته‌های تدبیر در چنین حکومتی، دعا و عبودیت خالصانه است. محبوبیت و حکومت بر قلبها شاید بشری به نظر برسد، اما با ابعاد و عمقی که در سیره ابراهیمی وجود دارد، شایبه‌ای در غیر بشری بودن آن باقی نمی‌گذارد. نکته قابل توجه اینکه، مدیریت ابراهیمی در سیره رسول خدا ص، جلوه‌گاهی منطبق‌تر از غدیر خم را نمی‌شناسد، زیرا غدیر اساس یک پیروزی انکار ناشدنی و بنای ساختاری مدیریتی است که تا ابد پابرجا و فعال است، و هزاران سقیفه نیز در مقام عمل، نمی‌تواند کاری کند که غدیرِ برپا شده، برپا نشود.
