برداشتی از کتاب مقدمات تدبر در قالب یک دیالوگ(شاید در آینده موشن آموزشی)

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها

«- یک سوره را چطور می فهمی؟ اصلا یک جمله را چطوری می شود فهمید؟

: خوب به ترجمه مراجعه می کنم و می­فهمم

-یعنی تا حالا پیش نیامده کسی با تو به زبان فارسی هم حرف بزند و تو نفهمی؟آنجا هم ترجمه می­کنی؟برگردیم سر  این سؤال که یک جمله را چگونه می­فهمی؟

: به جمله توجه می­کنم، می­بینم کلمات و مفاهیمش چی هستند...«آب آتش را خاموش کرد»می دانم آب چیست...آتش چیست...خاموش کردن...

-همینجا وایستا...اینها را می دانی ولی مفاهیمی هم هستند که ممکن است ندانی...با آنها چکار می­کنی؟

: باید به کتاب لغتی مراجعه کرد که اینها را خوب توضیح داده باشد...

-خوب بعدش...؟

: می فهمم آب چیست؟ می شود آن را خورد، در آن شنا کرد، می دانم آتش چیست؟غذا پخته­ام، سوخته­ام، ذوب شدن آهن را در آن دیده­ام، می­دانم خاموش چیست؟ خاموش کردن را دیده ام، خاموش کرده­ام و....انجام دادن را هم می­شناسم، کار کرده­ام، خیلی کارها نکرده­ام و...بعدش هم ربط بین این مفاهیم را تصویرسازی میکنم.

-به نظرت اینطوری جمله فهمیده شده؟حالا آب آتش را خاموش کرد ساده است...اگر جمله پیچیده تر بود چی؟ نمیگی یک وقت خواهی گفت: آتش آب را خاموش کرد؟

: خوب شاید لطف دانستن اعراب و قواعد دستور زبان همین باشد...«آب» فاعل است؛ «آتش» مفعول و «خاموش کرد»، فعل است. اینها نباید جابجا شوند.

-اینجوری حتی اگر نمی دانستی آب، آتش را خاموش میکند، با درست فهمیدن دستور زبان و اعراب، می فهمیدی...حالا سؤال بعدی این است که این جمله همین را برای گفتن داشت؟

: به جمله دقت می­کنم...به جز این حرف مستقیم که آب، آتش را خاموش کرد، چیزهای بیشتری هم به طور غیر مستقیم قابل فهم هستند: اینکه آتش خاموش شدنی است...اینکه گاهی آب بر آتش غلبه می­کند؛ اینکه...به اینها مستقیمش و غیر مستقیمش گزاره می­گویند.

-همه این اتفاقاتی که گفتی فهم تو را نسبت به یک جمله نشان می داد. با همین روش سوره ها را هم می توانی بخوانی با این فرق که وقتی با سوره ها کار میکنی به دلیل یکپارچگی و دقت و نیز نسبت درستشان با انسان، هم می توانی از غرض سوره را بگویی و هم نکته کاربردی که به آن گزاره طهارتی می­گویند، استخراج کنی... »