تدبر ادبی با تمثیل نماز(دستگاه دوم انواع اسناد برای ساخت کلام)

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها

هنگام وضو گرفتن است و اندیشیدن در رسالتی که دستان در مورد خود و سایر اعضای وضو بر عهده دارند. به انگشتانت که نگاه می­ کنی هر کدام بلند و کوتاهشان، لاغر و ضخیم­ ترشان مرتب و متناسب کنار هم قرار گرفته­ اند گاهی برمی­ دارند و گاهی می­ گذارند؛ گاهی می گیرند و گاهی می دهند. گاهی یکی از آنها، گاه دو یا سه­ تا یا بیشترشان مثل یک جعبه ابزار با انعطاف، بی نهایت حالت و وضعیت برای بی­ نهایت کار پیدا می­ کنند؛ در جایی همگی مشتی کوبنده می­ شوند به شکلی که یک واحد دیده می­ شوند؛ در شگفتی از مفهوم مشت، که یک سره قدرت است همه این انگشتان هستند با هیچ تعیّن؛ تو نقش هیچ انگشتی را مجزا نمی­ بینی همه نقش­ها مستحیل در یک واحدی به نام مشتی گره کرده است. بی تعینی مناسب برای جهاد. و تو در حالی که این را اوج یکپارچگی می­ یابی و ذهنت به بالاترش قد نمی دهد، متوجه حیثیت جدیدی می­ شوی؛ وقتی که از بی نهایت حالت، یک حالت را که گود شدن و تبدیل انگشتان به ظرف است را در نظر می­ آوری و دستت ظرفی می­ شود که می تواند آبی برای شستن و مسح کردن را در خود جازی دهد، پیش خودت حساب می­ کنی که لابد دست دیگرت را هم که به این شکل درآوری دو ظرف با دو برابر ظرفیت برایت ساخته و آماده شده است؛ غافل از اینکه کفلین، بیش از دو تا ظرفیت دارد.

حروفی را به یاد بیاور که با آن کلمات، جملات، کلام، کلام­ های هم موضوع، فصول و متن و کتاب نمازت را ساخته بودند. و تو در شگفت بودی از دستانی که به سوی خدا بلند می­ کردی، من؟ خدا؟فقیر؟ غنی مطلق؟

و آنجا بود که شگفتی شبکه­ ای معنایی، به نام نماز را کشف کردی که به مدد آن می­ توانستی با خدا!! توجه کن، با خدا، هم­کلام شوی!!!!

اکنون به وقت برپایی جماعت به مسجد برو؛ مؤذن را ببین که برای نمازی واحد اذان می­ گوید به صفوف نمازگزاران بپیوند، آنجا که هزاران نمازگزار یک نماز می­ خوانند؛ نگاه کن شکوه نمازت را! و صفوف نمازی را که نماز توست، مشاهده کن! اینجا که هستی نمازت امام دارد و تو مأمومی! یا حتی تو امامی و مأموم داری. اینجا که هستی قرائت حمد و سوره بر عهده امام است؛ بین همه ساکتند و اینکه توسط یک صدا خوانده می­شود، حمد و سوره نماز تو و همه این نمازگزاران است. اینجا هر کسی نمازش را آورده تا به نمازی بزرگتر پیوندش دهد. نماز فرادا هم خوانده شود، پذیرفته و تمام است یعنی یک کلام و یک متن کامل است از کتاب دینت. اما در اینجا هر نماز، جمله­ ای است که کلام و متنی بزرگتر را می­ سازد. نماز یا از نمازگزار و نمازش ساخته می­ شود(اسناد با جمله فعلیه) یا از نماز امام و مأموم(مطلق اسناد)؛ کسی هم که بر مدار فطت باشد، دائم در نماز است(ساخت نماز با ترکیب وصفی یا اضافی)إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً *إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً*وَ إِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً*إِلاَّ الْمُصَلِّینَ*الَّذینَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ*وَ الَّذینَ فی‏ أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ*لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ*وَ الَّذینَ یُصَدِّقُونَ بِیَوْمِ الدِّینِ*وَ الَّذینَ هُمْ مِنْ عَذابِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ* إِنَّ عَذابَ رَبِّهِمْ غَیْرُ مَأْمُونٍ*وَ الَّذینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ*إِلاَّ عَلى‏ أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومینَ*فَمَنِ ابْتَغى‏ وَراءَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ العادُونَ*وَ الَّذینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ*وَ الَّذینَ هُمْ بِشَهاداتِهِمْ قائِمُونَ*وَ الَّذینَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ یُحافِظُونَ (سوره مبارکه معارج، آیات19-34)