قرینه سازی، ضمیمه کتاب چهره های عاشورا

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها

قابی از چهره های قرآنی(روایت قرآن از چهره های قرآنی) که پیش از این چکیده و متن تقدیم به... آن به رؤیت دوستان رسید، ضمیمه ای لازم داشت که انتخاب و نگارش شد. زیارت وارث به روایت مصباح المتهجد این ضمیمه بود که با عنوان کلی فصل قرینه سازی سامان یافت. اطلاق قرینه به دلیل ماهیت ادعیه و زیارات است که به حق قرآن صاعد نامیده شده اند. این زیارت مشابه تحلیل  همه چهره های یاد شده در این کتاب، چهره حسین بن علی(ع) را در سه محور نقطه شروع، چهره بر بوم و نهایتاً قابی از چهره مورد بررسی قرار داده است. در ذیل مشروح این متن که نوعی ترجمه و تقسیم بندی از زیارت وارث است ذکر میشود. پیشاپیش ازوجود  برخی اشکالات ویرایشی عذرخواهی میشود.

قرینه سازی

چهره حسین(ع) در زیارت وارث

زیارت وارث به عنوان متنی که خود مصداقی از قرآن صاعد است، و با ادبیات دعا و زیارت حقایق قرآنی را در موضوع سیدالشهدا(ع) تبیین کرده است، در این زیارتنامه نیز می­توان نقاط شروع، صفحات و بوم حقایق(آیات) برای ترسیم چهره حسین بن علی(ع) و نهایتاً قابی با شکوه از چهره تابان حسین بن علی(ع) را مشاهده نماییم.

نقطه­ های شروع برای ترسیم چهره حسین(ع)، در زیارت وارث

در زیارت وارث، از نقاط شروع فراوانی می­ توانیم به ترسیم معرفتی از چهره حسین­ بن علی(ع) بپردازیم. نقطه­ های شروعی که هر کدام به تنهایی می ­توانند جلوه ­ای با شکوه و ممتاز از چهره حسین بن علی(ع) و عظمت حماسه عاشورا را در پیش چشم به تصویر بکشند. در ادامه هر کدام از نقاط شروع به تفکیک توضیح داده شده ­اند.

نقطه اول، آدم(ع)، مظهر برگزیدگی

کسی که بر شکوه و عظمت آدم(ع) به عنوان برگزیده خدا ایمان دارد، و آدم(ع) در چشم او با عظمت است می ­تواند نقطه­ ای برای ترسیم عظمت حسین بن علی(ع) پیدا کند و بگوید«السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ آدَمَ صَفْوَةِ اللَّهِ» سلام بر تو ای وارث آدم(ع)مظهر برگزیدگی خداوند.

نقطه دوم، نوح(ع)، مظهر نبوت

کسی که بر شکوه و عظمت نوح(ع) به عنوان نبی خدا ایمان دارد، و نوح(ع) در چشم او با عظمت است، می­ تواند نقطه­ ای برای ترسیم عظمت حسین بن علی(ع) پیدا کند و بگوید: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ» سلام بر تو ای وارث نوح(ع)، مظهر نبوت و پیامبری از سوی خداوند.

نقطه سوم، ابراهیم(ع)، مظهر خلیل، برای خداوند

کسی که بر شکوه و عظمت ابراهیم(ع) به عنوان مظهر کمال انقطاع به سوی خداوند ایمان دارد، و ابراهیم(ع) در چشم او با عظمت است، می ­تواند نقطه ­ای برای ترسیم عظمت حسین بن علی(ع) پیدا کند و بگوید: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَّهِ»سلام بر تو ای وارث ابراهیم خلیل خداوند.

 نقطه چهارم، موسی(ع)، مظهر هم کلامی با خداوند

کسی که بر شکوه و عظمت موسی(ع) به عنوان هم­ کلام با خدا ایمان دارد، و موسی(ع) در چشم او با عظمت است، می­ تواند نقطه­ ای برای ترسیم عظمت حسین بن علی(ع) پیدا کند و بگوید: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَى کَلِیمِ اللَّهِ» سلام بر تو ای وارث موسی(ع)، هم کلام خداوند.

نقطه پنجم، عیسی(ع)، مظهر روح الهی

کسی که بر شکوه و عظمت عیسی(ع) به عنوان روح خدا ایمان دارد، و عیسی(ع) در چشم او با عظمت است، می­ تواند نقطه­ ای برای ترسیم عظمت حسین بن علی(ع) پیدا کند و بگوید: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِیسَى رُوحِ اللَّهِ» سلام بر تو ای وارث عیسی(ع) مظهر حیات بخشی و روح الهی.

 نقطه ششم، محمد(ص)، مظهر حبّ الهی

کسی که بر شکوه و عظمت محمد(ص) به عنوان حبیب خدا ایمان دارد، و محمد(ص) در چشم او با عظمت است، می­ تواند نقطه ­ای برای ترسیم عظمت حسین بن علی(ع) پیدا کند و بگوید: السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدٍ حَبِیبِ اللَّهِ»سلام بر تو ای وارث محمد(ص)، مظهر هدایت بخشی، با محبت الهی.

نقطه هفتم، علی(ع)، مظهر ولایت الهی

کسی که بر شکوه و عظمت علی(ع) به عنوان ولی الهی ایمان دارد، و علی(ع) در چشم او با عظمت است، می­ تواند نقطه­ ای برای ترسیم عظمت حسین بن علی(ع) پیدا کند و بگوید: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ وَلِیِّ اللَّهِ» سلام بر تو ای وارث امیر مؤمنان علی(ع)، کسی که مظهر تجلی سرپرستی خداوند بر بنده­ اش و سرپرستی آن عبد خدا بر عموم بندگان خداست.

 

زمینه­ های ترسیم چهره حسین(ع) در زیارت وارث

چهره تابان حسین بن علی(ع) می­ تواند تحلیل و پس­ زمینه خود را در خلوص، رضایت، زیبایی، بزرگی، قیام و غربت قرار دهد. بر این اساس حسین(ع) به عنوان پاره تن محمد(ص)، علی(ع)، فاطمه(س) و خدیجه(س) و نیز به عنوان کسی که خداوند خونخواه اوست، صفاتی را متجلی می­سازد.

زمینه اول، چهره حسین بن علی(ع) بر بوم صفا و برگزیدگی

در ترسیم چهره حسین بن علی(ع) می­ توان هر یک از نقطه­ های هفتگانه یاد شده را برای ترسیم و تصویرگری انتخاب کرد؛ انتخاب هر چه باشد، اگر پس ­زمینه­ تصویر را وجود مقدس رسول مکرم اسلام(ص) قرار دهیم، به استناد عبارات بعدی زیارت شریف وارث، صفحه و زمینه­ ای را در نظر گرفته­ ایم که دلالت بر صفا و برگزیدگی دارد. از این رو در زیارت وارث می­ خوانیم:   «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى» سلام بر تو ای پسر محمد مصطفی. صفت مصطفی برای رسول مکرم اسلام هم یادآور آدم صَفْوَةِ اللَّهِ است و هم تأکید کننده بر صفا و برگزیدگی است.

زمینه دوم، چهره حسین بن علی(ع) بر بوم رضایت و برگزیدگی

چهره حسین بن علی(ع) می­ تواند با یکی از نقطه­ های هفتگانه یاد شده در ابتدای زیارت وارث ترسیم شود؛ که در این صورت، اگر پس­ زمینه­ تصویر را وجود مقدس علی بن ابی­طالب(ع) قرار دهیم، به استناد عبارات بعدی زیارت شریف وارث، صفحه و زمینه­ ای را در نظر گرفته­ ایم که دلالت بر رضایت و برگزیدگی دارد. از این رو در زیارت وارث می­ خوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَی» سلام بر تو ای پسر علی مرتضی. صفت مرتضی برای علی(ع) تأکید کننده بر همان برگزیدگی با قید رضایت است.

زمینه سوم، چهره حسین بن علی(ع) بر بوم درخشش و زیبایی

هر یک از نقطه­ های هفتگانه یاد شده در ابتدای زیارت وارث، می­ تواند نقطه شروع ترسیم و تصویرگری چهره حسین بن علی(ع) باشد؛ با فرضِ قرار دادن چهره فاطمه زهرا(س) به عنوان پس­ زمینه­ تصویر، _چندانکه در زیارت وارث می­ خوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ» سلام بر تو ای فرزند وجود نوارانی فاطمه(س)_ درخشش و زیبایی را به عنوان پرده انعکاس دهنده چهره حسین بن فاطمه(ع) انتخاب کرده­ ایم.

زمینه چهارم، چهره حسین بن علی(ع) بر بوم عظمت و بزرگی

هر نقطه­ای از نقاط هفتگانه یاد شده در فرازهای ابتدایی زیارت وارث می­تواند نقطه شروع تصویرگری چهره حسین(ع) باشد؛ اما با قرار دادن چهره خدیجه(س) به عنوان پس زمینه تصویر حسین(ع)،_چندانکه در زیارت وارث می­ خوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَدِیجَةَ الْکُبْرَى» سلام بر تو ای فرزند خدیجه، کسی که دارای شأن بزرگ است_ عظمت و بزرگی شأن را به عنوان پرده انعکاس دهنده چهره حسین­ بن خدیجه(ع) انتخاب کرده­ ایم.

 

زمینه پنجم، چهره حسین بن علی(ع) بر بوم انقلابی­گری و غربت

هر فرازی از فرازهای ابتدایی زیارت وارث که نقطه شروع برای تصویرگری چهره حسین بن علی(ع) باشد، با قرار گرفتن پس­ زمینه انقلابی­گری و غربتی که اراده و توجه خداوند را پس­ زمینه تصویر حسین بن علی(ع) قرار می­ دهد، توحید را به عنوان پرده  انعکاس دهنده چهره حسین(ع) برگزیده ­ایم. چندانکه در زیارت وارث می­ خوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا ثَارَ اللَّهِ وَ ابْنَ ثَارِهِ وَ الْوَتْرَ الْمَوْتُورَ» سلام بر تو ای کسی که خداوند به خونخواهی او پدرش اراده کرده است کسی که تک و تنها و غریب ماند.

قابی از چهره حسین(ع)

اکنون و پس از ترسیم چهره حسین(ع) از نقاط شروع با شکوه در زیارت وارث، بر صفحات و پرده­ های وسیع و با عظمت این متن برخاسته از قرآن، قابی عقلی و وحیانی از چهره حسین بن علی(ع) در پیش چشم مخاطبان نقش می­ بندد و تابلویی به نمایش در می­ آید که با خود پیام­ های با عظمتی را دارد. پیام­ هایی که به زبان شهادت دادن و دعا گویای اثر و درک آن است. حسین را که خوب تماشا می­ کنی این کلمات بر زبانت جاری می ­شود:

«أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاةَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ‏ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أَطَعْتَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ حَتَّى أَتَاکَ الْیَقِینُ فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً ظَلَمَتْکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً سَمِعَتْ بِذَلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ یَا مَوْلَایَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّکَ کُنْتَ نُوراً فِی الْأَصْلَابِ الشَّامِخَةِ وَ الْأَرْحَامِ الْمُطَهَّرَةِ لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجَاهِلِیَّةُ بِأَنْجَاسِهَا وَ لَمْ تَلْبِسْکَ مِنْ مُدْلَهِمَّاتِ ثِیَابِهَا وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ مِنْ دَعَائِمِ الدِّینِ وَ أَرْکَانِ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمَامُ الْبَرُّ التَّقِیُّ الرَّضِیُّ الزَّکِیُّ الْهَادِی الْمَهْدِیُّ وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِکَ کَلِمَةُ التَّقْوَى وَ أَعْلَامُ الْهُدَى وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ الْحُجَّةُ عَلَى أَهْلِ الدُّنْیَا وَ أُشْهِدُ اللَّهَ وَ مَلَائِکَتَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ وَ رُسُلَهُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِإِیَابِکُمْ مُوقِنٌ بِشَرَائِعِ دِینِی وَ خَوَاتِیمَ عَمَلِی وَ قَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ وَ أَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبَعٌ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِکُمْ وَ عَلَى أَجْسَادِکُمْ وَ عَلَى أَجْسَامِکُمْ وَ عَلَى شَاهِدِکُمْ وَ عَلَى غَائِبِکُمْ وَ عَلَى ظَاهِرِکُمْ وَ عَلَى بَاطِنِکُم‏.»( مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج‏2، ص720

) شهادت می ­دهم که تو نماز را به­ پا داشتی و زکات را ادا کردی و به معروف امر کردی و از منکر بازداشتی؛ و تا لحظه مرگ و شهادت که تصویرگر یقین است، خدا و رسول خدا را پیوسته اطاعت کردی. خدا لعنت کند امتی را که تو را کشتند. خدا لعنت کند امتی را که به تو ظلم کردند؛ خدا لعنت کند که این قتل و ظلم را شنیدند و به آن راضی شدند. مولای من ای اباعبدالله شهادت می­ دهم که تو نوری بودی در اصلاب با شرف و رحم ­های پاک  که جاهلیت با نجاستش هرگز تو را نیالود و با تیرگی­ هایش تو را نپوشاند. شهادت می­ دهم که تو از ستون­های برپادارنده دین و تکیه ­گاه مؤمنان هستی. و شهادت می­ دهم که تو امام نیکوی باتقوای مورد رضایت، پاکِ هدایت کننده هدایت شده هستی. و شهادت می ­دهم ائمه ­ای که از فرزندان تو هستند، کلمه تقوی، پرچم ­های هدایت، دستاویزهای مطمئن و حجت هستند بر اهل دنیا. خدا را و ملائکه و انبیا و رسولانش را به شهادت می­ گیرم که من به شما مؤمن هستم و بازگشت ­تان یقین اعتقادی و عملی دارم. قلبم نسبت به قلبتان همراه است و امرم تابع امر شماست. صلوات خدا بر ارواح و اجساد و اجسام و شاهد و غایب و ظاهر و باطن شما باد.