نقد سرکار خانم قنبریان بر پیش طرح تیترها
بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن تشکر فراوان از شما و آقای جمالی
سفارش تیترها بسیار غنی و دقیق بود و واقعا جای تحسین داشت.
نکات و ابهاماتی که درباره سفارش تیترها داشتم را خدمتتان عرض می کنم:
- در سفارش تیتر فمن شاء ذکره، عنوانی می خواهیم که یادکرد را مسیری ظاهرا دو سویه اما ارجی بی بدیل از سوی پروردگار با محور خواست و اراده او نشان دهد.
منظور خواست و اراده خداست یا خواست و اراده فرد؟ چون در تفسیر المیزان، شاء مربوط به مخاطب است ولی از عنوانی که نوشته شده خواست و اراده خداوند به ذهن متبادر می شود.
- در سفارش تیترهای مربوط به آیات 13 تا 16، اولا ارج یافتگی که به کرات در تیترها به کار رفته دقیقا معادل کدام واژه سوره قرار دارد؟ کرامت؟!
- واژه یادکرد هم خیلی نامانوس و ثقیل است. اگر معادل قرآنی آن مثلا تذکر یا ذکرپذیری استفاده شود خیلی مانوس تر می شود.
ثانیا تفاوت بستر یادکرد با واسطه های یادکرد در عناوین زیر چیست؟
عنوانی می خواهیم که ارج یافتگی(کرامت، رفعت، طهارت) بستر و صحیفه های یادکرد الهی را نشان دهد.
- در آیات 17 تا 23، عنوانی می خواهیم که توجه به مسیر خلق را از رهیافت ناچیزی انسان، بستر نیاز به ارجمندی نشان دهد.
به نظر می رسد به جای بسترِ نیاز، محرکِ نیاز بهتر باشد.
ارجمندی که در این دسته از آیات مورد استفاده قرار گرفته، زیاد از ظاهر آیات قابل برداشت نیست.
سفارش های زیر به جای سفارشهای موجود پیشنهاد میشود:
من ای شی خلقه: تیتری می خواهیم که با پرسش از چیستی پایه آفرینش انسان، ناچیزی او را به یادش آورد.
من نطفه خلقه فقدره، ثم السبیل یسره: تیتری می خواهیم که تقدیر الهی و تیسیر سبیل را به عنوان امکانات و نعمات انسان در مسیر خلقت معرفی کند
ثم اماته فاقبره، ثم اذا شاء انشره: تیتری می خواهیم که با اشاره به مرحله مرگ و قبر شدن در ادامه خلقت، معاد و زنده شدن مجدد را به فرد یادآوری کند.
کلا لما یقض ما امره: تیتری می خواهیم که عامل بی بهرگی انسان از امکانات تکوینی مسیر خلقت را بی توجهی او به اوامر الهی معرفی کند.
- در دسته آیات 33 تا 42
سفارش تیتر آیه لکل امرء منهم یومئذ شان یغنیه، عنوانی می خواهیم که شان قیامتی افراد را عامل بهره مندیشان معرفی کند.
بهره مندی بار معنایی مثبت دارد و چون آیه ناظر به همه انسان هاست بهتر است از عبارت دیگری استفاده شود.
نکات مربوط به تیترهای برداشت دوم (با محوریت نظام آموزشی توحیدی)
بعد از چند بار خواندن تیترها، بعضا در بعضی از تیترها ابهاماتی وجود داشت و نحوه بیان به اندازه کافی رسا و گویا نبود، از همین رو ضمن وفاداری به محتوا، در بعضی از تیترها، تغییراتی در نحوه بیان پیشنهاد می شود:
به جای تیتر بازنگری و توجه به ارزش های نظام آموزشی توحیدی در مواجهه با طالب علم و ذکر
- با توجه به اینکه علمی که از آن صحبت می کنیم همان علم توحیدی و چیزی جدای از ذکر نیست، شاید بهتر باشد به جای طالب علم و ذکر همان طالب علم ذکر شود. اینطوری شاید یک تفکیک و جدایی بین این دو در ذهن مخاطب شکل بگیرد.
- خود تیتر نیز شاید بهتر باشد اینطور تغییر کند: بازنگری در ارزش های نظام آموزشی موجود و توجه دادن به ارزش های نظام آموزشی توحیدی در مواجهه با طالب علم
- تیتر « اولویت تزکیه در مواجهه با طالب علم در نظام آموزشی توحیدی» به جای «عدم توجه شایسته به طالب علم و ذکر در نظام آموزشی توحیدی ناشی از فهم نادرست اولویت در مواجهه(تزکیه) است»
در تیتر موجود ویژگی نظام آموزشی غیر توحیدی بیان شده که فهم نادرست اولویت در مواجهه است.
آیات 11 تا 16
با توجه به اینکه این دسته آیات نظام حقیقی آموزشی توحیدی را معرفی میکند، شاید تیتر «معرفی نظام آموزشی توحیدی و ویژگی های متعلم و معلم در آن» گویاتر از تیتر موجود(هموارسازی مسیر توجه با تکیه بر ارجمندی اسباب و واسطه ها و طالب علم و ذکر) باشد.
زیرتیترها نیز با اندکی تغییر تبدیل به موارد زیر شود:
- ماهیت ذکر داشتن علم در نظام آموزشی توحیدی ( کلا انها تذکره)
- اهمیت آماده سازی اقتضائات و مقدمات برای تحصیل علم ضمن توجه داشتن به نقش محوری توفیق الهی در این مسیر ( ویژگی متعلم) ( فمن شاء ذکره)
- معرفی تفصیلی ذکر و بیان قابلیت رجوع به آن در عین رفعت و طهارت و کرامت
- معرفی اسباب انتقال ذکر و بیان ویژگی های آن ( دست گیری(ایدی) کرامت و بر) ( ویژگی معلم در نظام آموزشی توحیدی)
آیات 17 تا 23
پیش نیازهای قرار گرفتن در نظام آموزشی توحیدی و حیات یافتن که خروجی این مسیر است..(هرکس وارد این سیر و نظام نشود از حیات بی بهره است.) به جای تیتر موجود
آیات 33 تا 42
با عنوان کلی این دسته اصلا ارتباط برقرار نمی کنم و برایم قابل فهم نیست اما پیشنهاد جایگزینی هم به ذهنم نمی رسد.
پورصالحی